Laravel Framework'ü kurmak için aşağıdaki komutu, komut işleyici uygulamanızdan çalıştırabilirsiniz:
composer create-project laravel/laravel your-project-name --prefer-dist
veya Laravel Framework'ü kurmak için Github Kaynağı'nı indirmelisiniz. Daha sonra Composer'i kurup, composer install komutunu projenizin root (ana) dizininde çalıştırmalısınız. Bu komutu çalıştırmak, Laravel'i ve Laravel'in gereksinimlerini (dependencies) indirip kuracaktır.
Laravel kurulduktan sonra dizin yapısına göz gezdirin ve Laravel'in nasıl bir yapısı olduğuna bakın. app dizini içerisinde views, controllers, ve models gibi dizinler bulunmaktadır. Projenizi geliştirirken yazacağınız kodların çok büyük bir kısmı bu dizinlerin içine yazılacaktır. Ayrıca app/config dizini içerisine bakıp size ne tür ayar değerleri tanımlandığını görebilirsiniz.
Başlangıç olarak Laravel'de ilk Route'umuzu yazalım. Laravel'de Route oluşturmak için en basit yol bir closure (anonim fonksiyon) kullanmaktır. app/routes.php dosyasını açın ve aşağıdaki kod parçacığını sayfanın en altına yapıştırın:
Route::get('kullanicilar', function()
{
return 'Kullanıcılar!';
});
Şimdi, eğer web tarayıcınızda /kullanicilar adresine girerseniz, ekranda Kullanıcılar! yazısını görmüş olmanız gerekir. Eğer gördüyseniz çok iyi! İlk Route'unuzu başarıyla oluşturdunuz.
Route'lar ayrıca controller sınıflarına da bağlanabilir. Örneğin:
Route::get('kullanicilar', 'KullaniciController@getIndex');
Bu Route Laravel'e şunu belirtiyor: /kullanicilar rotasına yapılan bir istek KullaniciController sınıfındaki getIndex metodunu çağırmalıdır. Controller Routing hakkında daha fazla bilgi almak için Controller Dökümantasyonu'na bir göz atın.
Şimdi basit bir view dosyası oluşturup, kullanıcı bilgilerini ekrana view üzerinden yazdıracağız. View dosyaları app/views dizini içerisinde bulunmakta olup projenizin HTML dosyalarını barındırır. Şimdi bu dizin içerisine 2 tane dosya oluşturacağız: layout.blade.php ve kullanicilar.blade.php. Önce layout.blade.php dosyamızı oluşturalım:
<html>
<body>
<h1>Laravel Hızlı Başlangıç</h1>
@yield('content')
</body>
</html>
Şimdiki adımda ise kullanicilar.blade.php view dosyasını oluşturalım:
@extends('layout')
@section('content')
Kullanıcılar!
@stop
Bu syntax size ilk etapta biraz yabancı gelebilir.
Bunun sebebi Laravel'in güçlü templating sisteminin (Blade) kullanılmasıdır. Blade son derece hızlı çalışır çünkü sadece birkaç tane regex kodları kullanıp Blade syntaxını PHP scriptlerine dönüştürür. Blade kullanıcılarına çok büyük fonksiyonellik sağlar. Şablon kalıtımı (Template inheritance) ve PHP'nin if ve for gibi temel kontrol yapılarını Blade üzerinden kullanabilirsiniz. Daha fazla bilgi için Blade Dökümantasyonu'na bakınız.
Şimdi gerekli view dosyalarımızı oluşturduğumuza göre, oluşturduğumuz viewi /kullanicilar isteğine bir cevap olarak döndürelim. Kullanıcılar! stringini döndürmek yerine, bu kez oluşturduğumuz view dosyalarını döndüreceğiz:
Route::get('kullanicilar', function()
{
return View::make('kullanicilar');
});
Harika! Bir layoutu genişleten bir view oluşturdunuz. Birdahaki bölümümümüzde Veritabanı Katmanı (Database Layer) üzerinde duracağız.
Bir veritabanı tablosu oluşturmak için Laravel'in migration özelliğini kullanacağız. Migrationlar çok kolay bir şekilde veritabanında değişiklikler yapmayı ve bunları takım arkadaşlarınızla paylaşmanızı sağlar.
Öncelikle bir veritabanı konfigürasyonu ayarlayalım. Tüm veritabanı konfigürasyonlarınızı app/config/database.php dosyası içerisinde değiştirebilirsiniz. Öntanımlı olarak Laravel SQLite kullanmaya ayarlanmıştır ve SQLite veritabanı app/database dizininde bulunmaktadır. Dilerseniz driver değerini mysql yapıp, mysql bağlantı bilgilerini girebilirsiniz.
Sonra, bir migration oluşturmak için Artisan CLI kullanacağız. Projenizin ana dizinine gelerek, aşağıdaki kodu terminal üzerinde yazın:
php artisan migrate:make create_users_table
Şimdi, oluşturulan migration dosyasını app/database/migrations dizininde bulun. Bu dosya 2 methoddan oluşmaktadır: up ve down. up methodunda, tablonuzdaki değişiklikleri yapmalısınız. down methodunda ise yaptığınız değişiklikleri geri almalısınız.
Şuna benzeyen bir migration oluşturalım:
public function up()
{
Schema::create('users', function($table)
{
$table->increments('id');
$table->string('email')->unique();
$table->string('name');
$table->timestamps();
});
}
public function down()
{
Schema::drop('users');
}
Şimdi bu migrationu Artisan CLI üzerinde migrate komutu kullanarak çalıştıralım. Projenizin ana dizinine gelip aşağıdaki kodu çalıştırın:
php artisan migrate
Eğer bir migrationu geri almak isterseniz migrate:rollback komutunu çalıştırmanız yeterli olacaktır. Şimdi bir veritabanı tablosu oluşturduğumza göre, tablomuzdan veri çekmeyi öğrenerek devam edelim!
Laravel mükemmel bir ORM aracıyla beraber gelmektedir: Eloquent. Eğer daha önce Ruby on Rails frameworkü üzerinde çalıştıysanız Eloquent size çok tanıdık gelecektir, çünkü veritabanı işlemleri için ActiveRecord stilini kullanır.
Öncelikle, modeli tanımlayalım. Bir Eloquent modeli ilgili veritabanı tablosunu sorgulamak için kullanılabilir, aynı zamanda bu tablo içindeki belirli bir satırı temsil eder..
Merak etmenize gerek yok, örnekleri görünce ne kadar kolay olduğunu anlayacaksınız! Model dosyaları app/models dizininde bulunmaktadır. Şimdi o dizinde bir User.php modeli oluşturalım:
class User extends Eloquent {}
Lütfen dikkat edin, herhangi bir veritabanı tablosu belirtmedik.
Eloquent'in içerisinde birçok hüküm vardır, bunlardan birisi model adının çoğul yapısını veritabanı tablosu olarak kullandırmaktır. Kullanışlı, değil mi?
Tercih ettiğiniz veritabanı yönetim aracını kullanarak, users tablosuna birkaç satır ekleyin. Ondan sonra Eloquent'i kullanarak o tablodan bazı verileri çekip view dosyamıza göndereceğiz.
Şimdi /users routemizi editleyelim, ve şuna benzer bir hale getirelim:
Route::get('users', function()
{
$users = User::all(); //Users tablosundaki tüm verileri $users değişkenine atar
return View::make('users')->with('users', $users);
});
Şimdi bu scripti biraz inceleyelim. Öncelikle, User modelindeki all methodu users tablosundaki tüm verileri çekecektir. Daha sonra bu veriler with methodu kullanılarak view dosyasına gönderilir. with methodu bir anahtar ve bir değer almaktadır, böylece gönderilen veriyi view dosyası tanıyabilir.
Harika. Artık kullanıcıları view dosyamızda göstermeye hazırız!
Artık users objesini view dosyamıza yönlendirdiğimiz için ekrana bastırabiliriz:
@extends('layout')
@section('content')
@foreach($users as $user)
<p>{{ $user->name }}</p>
@endforeach
@stop
echo ifadesinin nerede olduğunu merak ediyor olabilirsiniz. Blade kullanırken, çift köşeli parantezler arasına yazılan değişkenler aynı echo ifadesindeki gibi ekrana bastırılır. Şimdi /users adresine girip veritabanınızda kayıtlı olan tüm kullanıcıların listesinin ekrana bastırıldığını görebilirsiniz.
Bu sadece bir başlangıç. Bu derste Laravel'in en temel konularını gördünüz, ancak daha göreceğiniz birçok heyecan verici özellikler var! Dökümantasyonu okumaya devam edin ve Laravel içerisinde gelen birçok farklı özellik hakkında daha fazla bilgiye sahip olun. Örneğin Eloquent ve Blade. Belkide sizin ilginizi Queues ve Unit Testing çekiyordur?. Yada IoC Container kullanarak uygulamanızın mimarisini güçlendirmek istiyorsunuzdur? Seçim sizin!